در خیابان لاله‌زار تهران مسجدی 4در5 متری وجود دارد که اهالی آن را به "مسجد کوچیکه" می‌شناسند و فقط مردانه است.

 مسجدی کوچک با قدمت 80 ساله شامل یک اتاق 4*5 متر در طبقه اول یک ساختمان 3 طبقه قرار گرفته و شاید کوچکترین مسجد تهران هم باشد. این مسجد جزو موقوفات امین‌السلطنه به شمار می‌آید.

حج در سال 1953

مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز می‌باشد که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی امامزاده شاه چراغ قرار گرفته است. این بنا به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک که یکی از بزرگان سلسله قاجار بوده ساخته شده.

معماری آن کار محمد حسن معمار بوده است. مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال 1293 تا 1305 خورشیدی به طول انجامیده است. مرمت، حفظ و نگهداری این بنای باشکوه و ارزشمند با رعایت استانداردهای بین‌المللی مرمت آثار تاریخی از سال‌ها پیش توسط موقوفه نصیرالملک به تولیت آقای محمود قوام آغاز شده و همچنان ادامه دارد.

طبق بعضی از روایات، نخستین کسی که مسجد کوفه را تأسیس کرد، حضرت آدم بود. امام صادق(علیه السلام) درباره تعیین حدود مسجد توسط حضرت آدم(علیه السلام) می فرماید: «حَدُّ مَسْجِدِ الْکُوفَةِ آخِرُ السَّرَّاجِینَ خَطَّهُ آدَمُ(علیه السلام) وَ أَنَا أَکْرَهُ أَنْ أَدْخُلَهُ رَاکِباً».
بنابر این قول، مسجد کوفه به مرور زمان تخریب شده است.

۱- به غیر از کعبه کدام مسجد اولین مسجد ساخته شده در دنیا بود؟

مسجد القباء – این مسجد با فاصله زمانی کمی قبل از مسجد النبی که به اشتباه توسط برخی افراد به عنوان اولین مسجد ساخته شده در نظر گرفته میشود, ساخته شد. مسجد القباء در نزدیکی مسجد النبی در مدینه واقع شده است.

مسجد ومحراب اگر چه در آموزه های دینی دارای جایگاهی منحصراً معنوی نبوده ( به ویژه محراب که اسم مکان از ریشه حرب است ) و بیشتر به عنوان پایگاهی برای پاسخگویی به غالب نیازهای مسلمانان برآمده بود ، به اندک زمانی با روحی که از لطافت ایمان و جذبه حضور درآمیخته بود به زیباترین بنای اسلامی بدل شد . به گونه ایی که شکل و ساخت مساجد در کشورهای اسلامی زیر بنای هنر و معماری اسلامی را تشکیل داد.  معماری زیبا ، با کاشی کاری های هوش ربا ، کتیبه ها، گچبری ها ، معرق ها و دیگر عناصر معماری در هم آمیخت ومعماری اسلامی را پدیدآورد که هم اکنون مایه فخر ومباهات ملل اسلامی و یکی از جاذبه های گردشگری این کشورهاست .  نمونه هایی از این مساجد ، مسجد شیخ لطف الله در اصفهان و تاج محل در آگره هند است .

در این گفتار سعی داریم مسجد یا مساجدی را از دوره خلفای عباسی تا قاجار معرفی کرده و به پاره ای ویژگی های معماری هرکدام از این بناها اشاره کنیم . ...